رعایت بهداشت دهان و دندان، تنها با مسواک زدن ساده حاصل نمیشود؛ بلکه آگاهی از نحوه صحیح مسواک زدن و نحوه صحیح نخ دندان کشیدن، نقش کلیدی در جلوگیری از پوسیدگی، التهاب لثه و بیماریهای دهانی دارد. بسیاری از افراد به دلیل عدم آشنایی با روش صحیح مسواک و نخ دندان، به مرور زمان با مشکلات جدیتری مواجه میشوند که نیاز به ترمیم دندان توسط دندانپزشک متخصص پیدا میکنند. در همین راستا، دکتر مریم منتظری در مطب خود در عظیمیه کرج، ضمن ارائه خدمات ترمیمی مانند پرکردن، عصب کشی و کامپوزیت ونیر، مشاوره و آموزشهای عملی درباره روشهای اصولی مراقبت از دندانها ارائه میدهد.
یکی از نکات مهم، آشنایی با بهترین زمان مسواک زدن است؛ معمولاً پس از وعدههای غذایی و پیش از خواب توصیه میشود. همچنین سوال بسیاری از بیماران این است که آیا باید نخ دندان قبل یا بعد از مسواک کشیده شود؛ پاسخ صحیح این است که بهتر است ابتدا نخ دندان کشیده شود تا پلاکها آزاد شده و سپس با مسواک کاملاً تمیز شوند. استفاده از ابزارهایی مانند نخ دندان کمانی برای راحتتر شدن فرایند بهخصوص در کودکان یا افراد با مهارت کمتر نیز بسیار مفید است. آموزشهایی مانند آموزش مسواک زدن به کودکان و نحوه مسواک زدن کامپوزیت نیز بخشی از خدمات دکتر منتظری است که با دقت و حوصله انجام میشود.
اگر به سلامت دندانهای خود اهمیت میدهید، همین امروز برای مشاوره یا درمان به مطب دکتر مریم منتظری در عظیمیه کرج مراجعه کنید و گام مؤثری در حفظ لبخندتان بردارید.۰۲۶۳۲۵۲۹۷۳۵ – ۰۲۶۳۲۵۲۱۸۹۷
جرم روی دندان چیست؟
آیا از خود میپرسید جرم دندان چیست؟ جرم دندان رسوبی است که وقتی پلاک روی دندان سفت میشود، تشکیل میشود. افراد از نظر حساسیت به تشکیل جرم دندان بسیار متفاوت هستند. برای بسیاری، این رسوبات با افزایش سن سریعتر تشکیل میشوند. جرم دندان به دلیل رنگ زرد یا قهوهای آن روی دندانها به راحتی قابل تشخیص است.
چه چیزی باعث ایجاد جرم روی دندانها میشود. وقتی پلاک تجمع پیدا میکند و از روی دندانها پاک نمیشود، میتواند سفت شده و به جرم تبدیل شود. از آنجایی که جرم روی دندانها به شدت به مینای دندان میچسبد، فقط توسط متخصص دندانپزشکی قابل پاک شدن است.
نگهداری صحیح از دندانها، فقط به مسواک زدن و نخ دندان محدود نمیشود؛ بلکه شامل مراقبتهای بلندمدت برای حفظ ساختار طبیعی دندان نیز هست. زمانی که پوسیدگی یا آسیب به حدی برسد که ساختار دندان تضعیف شود، استفاده از روکش یا آنله دندان میتواند راهکاری مؤثر برای حفظ و تقویت دندان طبیعی باشد. این روشها نهتنها دندان را از آسیب بیشتر محافظت میکنند، بلکه عملکرد و ظاهر آن را نیز بهبود میبخشند. به همین دلیل، آشنایی با گزینههایی مانند روکش و آنله دندان بخشی مهم از مراقبت حرفهای و بلندمدت از سلامت دهان است.
کمک به جلوگیری از تشکیل جرم دندان
از آنجایی که شما از قبل میدانید جرم دندان چیست، وقت آن رسیده است که در مورد از بین بردن جرم دندان اطلاعاتی کسب کنید. اگرچه جرم دندان فقط توسط یک متخصص دندانپزشکی قابل از بین بردن است، اما میتوانید با از بین بردن پلاک از تجمع جرم دندان جلوگیری کنید. برای کمک به جلوگیری از پلاک، حتماً حداقل دو بار در روز دندانهای خود را مسواک بزنید، ترجیحاً با خمیر دندان حاوی فلوراید و کنترل کننده جرم دندان ، و روزانه نخ دندان بکشید. و مرتباً برای معاینه و تمیز کردن دهان به مطب دندانپزشکی خود مراجعه کنید.
پیشگیری از تشکیل جرم روی دندان یکی از مهمترین بخشهای بهداشت دهان است، زیرا جرمها میتوانند به مرور باعث التهاب لثه، پوسیدگی و تغییر رنگ دندانها شوند. یکی از روشهای مؤثر برای کمک به کاهش جرمگیری مکرر و حفظ ظاهر تمیز دندانها، استفاده از لمینت دندان است. لمینتها به دلیل سطح صاف و براق خود، مانع چسبیدن سریع پلاک و جرم به سطح دندان میشوند و در کنار رعایت بهداشت روزانه، به حفظ زیبایی و سلامت طولانیمدت دندانها کمک میکنند. برای آشنایی بیشتر با این روش زیبایی-درمانی، به صفحه لمینت دندان مراجعه کنید.
بهداشت دهان و دندان برای پیشگیری از خرابی دندان
پلاک و جرم دندان همه را به یک شکل تحت تأثیر قرار نمیدهند؛ افراد از نظر حساسیت و مقاومت بسیار متفاوت هستند. برای بسیاری از ما، این رسوبات با افزایش سن سریعتر تشکیل میشوند، به این معنی که هرچه سن بالاتر میرود، باید مراقبتهای بهداشتی دندانهای خود را دقیقتر انجام دهید. با این حال، روشهای مختلفی وجود دارد که میتوانید با تغییر شیوههای بهداشت دهان و دندان خود، از دندانهای خود در برابر تجمع پلاک و جرم دندان محافظت کنید.
- تمیز کردن حرفهای دندانها هر شش ماه یکبار، یا طبق توصیه دندانپزشک یا بهداشتکار دهان و دندان، بیشتر از این تعداد
- مسواک زدن با خمیر دندان حاوی پیروفسفات
- مسواک زدن با خمیردندانی که حاوی سدیم هگزامتافسفات است، یک پیروفسفات که به طور ویژه فرموله شده است تا نه تنها از تشکیل جرم دندان جلوگیری کند، بلکه پیوندهای لکههای بیرونی را نیز شل و از بین ببرد تا سفیدی قوی ایجاد کند و یک لایه محافظ برای جلوگیری از ایجاد لکههای بعدی ایجاد کند.۰۲۶۳۲۵۲۹۷۳۵ – ۰۲۶۳۲۵۲۱۸۹۷
جدول انواع مختلف مسواک ها
نوع مسواک | ویژگیها | مزایا | مناسب برای |
---|---|---|---|
مسواک دستی (ساده) | طراحی سنتی، بدون باتری یا موتور | قیمت مناسب، قابل حمل، کنترل کامل بر فشار مسواک زدن | استفاده روزمره و همه افراد |
مسواک برقی | دارای موتور لرزشی یا چرخشی، با باتری یا قابل شارژ | پاککنندگی عمیقتر، راحتی بیشتر، مناسب برای افراد با مهارت کم | کودکان، سالمندان، افراد با مشکلات حرکتی |
مسواک بیندندانی | دارای برس کوچک برای تمیز کردن فضای بین دندانها | جلوگیری از پوسیدگی و پلاک بین دندانی، مکمل نخ دندان | افراد با فاصله دندانی، ارتودنسی یا ایمپلنت |
مسواک ارتودنسی | طراحی ویژه برای پاکسازی اطراف براکتها و سیمها | تمیز کردن دقیق اطراف تجهیزات ارتودنسی | افرادی که ارتودنسی دارند |
مسواک نرم (Soft) | الیاف نازک و انعطافپذیر | ملایم بر لثهها، مناسب برای لثههای حساس | افرادی با لثه حساس یا التهاب لثه |
مسواک متوسط (Medium) | الیاف کمی سفتتر از نوع نرم | پاککنندگی بهتر از نوع نرم، بدون آسیب به لثه در حالت استفاده صحیح | افراد عادی بدون مشکلات لثه |
مسواک سخت (Hard) | الیاف سفت و مقاوم | پاککنندگی قویتر، اما ممکن است به مینای دندان و لثه آسیب بزند | افراد با دندانهای بسیار مقاوم (نه توصیهشده برای همه) |
مسواک مسافرتی | طراحی تاشو یا قابل حمل، سبک و کمجا | مناسب برای سفر، حفظ بهداشت در حرکت | افرادی که زیاد سفر میکنند |
مسواک کودکانه | اندازه کوچکتر، طرحهای کارتونی، الیاف نرم | جذاب برای کودکان، ایمن و مناسب با دهان کوچک | کودکان ۲ تا ۱۰ سال |
روش صحیح مسواک زدن
مسواک زدن دندانها به از بین بردن پلاک و باکتریهایی که به طور مداوم روی دندانها و اطراف خط لثه تشکیل میشوند، کمک میکند. اگر پلاک به طور منظم از بین نرود، میتواند منجر به ایجاد حفره، پوسیدگی دندان و حتی بیماری پریودنتال شود. یک روش صحیح مسواک زدن میتواند دندانها را از پوسیدگی و بیماری محافظت کند. این مراحل را دنبال کنید:
- مرحله ۱: با سطوح بیرونی دندانهایتان شروع کنید. وقت بگذارید! به آرامی دندانهای بالا و سپس پایین را مسواک بزنید. مسواک زدن دندان به دندان میتواند به شما کمک کند تا سرعت خود را کم کنید و هیچ نقطهای را از دست ندهید.
- مرحله ۲: مسواک خود را با زاویه ۴۵ درجه کج کنید. مسواک را در خلاف جهت خط لثه بکشید تا هرگونه پلاک یا بقایای غذا که بین دندانها گیر کردهاند، از بین بروند. مسواک را به آرامی و با حرکات کوتاه و به اندازه عرض دندانها، به جلو و عقب حرکت دهید.
- مرحله ۳: سطح داخلی دندانهایتان را مسواک بزنید. از آنجایی که قسمت داخلی دندانهایتان زیاد دیده نمیشود، ممکن است وسوسه شوید که از آنها صرف نظر کنید – اما این سطوح داخلی نیز به همان اندازه در برابر پلاک آسیبپذیر هستند. برای تمیز کردن سطوح داخلی دندانها، از زاویه ۴۵ درجه برای مسواک زدن به جلو و عقب استفاده کنید.
- مرحله ۴: سطوح جونده دندانهایتان را تمیز کنید. فراموش نکنید که برای مسواک زدن روی دندانهای عقبی خود، جایی که غذا به راحتی میتواند گیر کند، از حرکات کوتاه رفت و برگشتی استفاده کنید.
- مرحله ۵: زبان خود را مسواک بزنید. برای داشتن نفسی خوشبو، زبان خود را مسواک بزنید تا باکتریهای ایجادکننده بو از بین بروند.
نکاتی برای مسواک زدن بهتر
اجرای روش صحیح مسواک زدن، شروع بسیار خوبی برای بهداشت دهان و دندان است. مطمئن شوید که ابزار مناسب را نیز دارید و از اشتباهات رایج اجتناب میکنید. در اینجا پاسخ برخی از سوالات متداول در مورد مسواک زدن آمده است:
- چه مدت و چند وقت یکبار باید دندانهایم را مسواک بزنم؟ دندانهایتان را دو بار در روز و هر بار به مدت دو دقیقه مسواک بزنید. یک کرونومتر یا تایمر تنظیم کنید تا مطمئن شوید که به دندانهایتان توجه کافی میکنید.
- از چه نوع مسواکی باید استفاده کنم؟ انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) مسواکی با موهای نرم را برای از بین بردن پلاک و بقایای غذا توصیه میکند. مسواکی با سر کوچک بهتر میتواند به تمام نواحی دهان دسترسی پیدا کند. مسواک برقی گزینه خوبی برای کسانی است که در مسواک زدن مشکل دارند یا مهارت دستی محدودی دارند.
- از چه خمیردندانی باید استفاده کنم؟ از مبارزه با پوسیدگی و سفید کردن دندانها گرفته تا بهبود حساسیت، انواع مختلفی از خمیردندان بسته به نیازهای خاص شما در دسترس است. در تصمیمگیری مشکل دارید؟ با دندانپزشک یا بهداشتکار دهان و دندان خود در مورد خمیردندان مناسب برای خود صحبت کنید.
- آیا میتوانم دندانهایم را بیش از حد مسواک بزنم؟ میتوانید بیش از حد مسواک بزنید، بنابراین مطمئن شوید که هنگام استفاده از مسواک، از لمس ملایم استفاده میکنید. مسواک زدن بیش از حد شدید میتواند منجر به سایش، تحلیل لثه و حساسیت شود.
- هر چند وقت یکبار باید مسواک خود را عوض کنم؟ مسواک خود را هر زمان که شروع به ساییدگی کرد یا هر سه تا چهار ماه، هر کدام که زودتر اتفاق بیفتد، تعویض کنید. مسواک خود را پس از هر بیماری عوض کنید تا از عفونت مجدد جلوگیری شود.
هیچکس نمیخواهد با درد و هزینههای پوسیدگی و بیماری دندان دست و پنجه نرم کند. مراقبتهای پیشگیرانه دهان و دندان را با تکنیک صحیح مسواک زدن شروع کنید. با نخ دندان کشیدن روزانه و مراجعه منظم به دندانپزشک، مسواک زدن صحیح دندانها میتواند لبخند شما را تازه، سالم و شاد نگه دارد.
نخ دندان کشیدن
نخ دندان یک ابزار بهداشتی نازک و رشتهای است که برای پاکسازی فضای بین دندانها استفاده میشود؛ جایی که برس مسواک به آن نمیرسد. استفاده از نخ دندان کمک میکند تا باقیماندههای غذا، پلاکهای میکروبی و باکتریهایی که میتوانند باعث پوسیدگی دندان و التهاب لثه شوند، از بین بروند. توصیه میشود حداقل روزی یک بار، ترجیحاً قبل از مسواک شبانه، از نخ دندان استفاده شود تا سلامت دهان و دندان بهطور کامل حفظ شود. در صورتی که مواد غذایی زیادی بین دندانها گیر میکند یا فاصله دندانها کم است، ممکن است استفاده دو بار در روز هم مفید باشد.۰۲۶۳۲۵۲۹۷۳۵ – ۰۲۶۳۲۵۲۱۸۹۷
انواع مختلف نخ دندان
نوع نخ دندان | ویژگیها | مناسب برای |
---|---|---|
نخ دندان مومی (Waxed) | دارای پوشش مومی برای حرکت راحتتر بین دندانها | افرادی با دندانهای نزدیک به هم |
نخ دندان بدون موم (Unwaxed) | بدون پوشش، نازکتر و انعطافپذیرتر | افرادی با فضای بیشتر بین دندانها |
نخ دندان نایلونی چند رشتهای | ساختهشده از چند رشته نازک، ممکن است در بین دندانها پاره شود | استفاده عمومی، اما نیاز به دقت بیشتر دارد |
نخ دندان تفلون (PTFE) | از جنس تفلون، مقاوم در برابر پارگی، بسیار نازک و نرم | مناسب برای دندانهای بسیار نزدیک به هم |
نخ دندان طعمدار | دارای طعمهای نعنا، دارچین یا میوهای برای حس تازه در دهان | افرادی که به طعم اهمیت میدهند، بهخصوص کودکان |
نخ دندان مخصوص ارتودنسی | دارای سر سخت یا ابزار هدایتکننده برای عبور راحت بین سیم و براکتها | افرادی که ارتودنسی ثابت دارند |
نخ دندان الکتریکی/واترجت (آبپاش) | دستگاهی که با فشار آب بین دندانها را تمیز میکند | افراد با ایمپلنت، روکش، ارتودنسی یا حساسیت لثه |
نخ دندان دستهدار (Flosser) | دارای دسته پلاستیکی برای استفاده راحتتر، بهخصوص برای کودکان | افراد با مهارت پایین یا کودکان |
چگونه از نخ دندان برای سلامت دندانهایمان استفاده کنیم؟
از آنجایی که انگشتان خود را در دهان خود قرار میدهید، قبل از استفاده از نخ دندان ، حتماً دستهای خود را بشویید . سپس این مراحل را در مورد نحوه صحیح استفاده از نخ دندان دنبال کنید:
- از نخ دندان به اندازه کافی استفاده کنید (باد). یک تکه حدود ۴۵ سانتیمتر (۱۸ اینچ) را جدا کنید. این مقدار زیاد به نظر میرسد، اما شما به اندازهای نیاز دارید که هنگام حرکت از دندانی به دندان دیگر، یک بخش تمیز را در جای خود نگه دارید. بیشتر نخ دندان را دور انگشت وسط یا اشاره یک دست، هر کدام را که ترجیح میدهید، بپیچید و مقدار کمی را روی انگشت وسط یا اشاره دست دیگر قرار دهید. (استفاده از انگشت وسط، انگشت اشاره شما را برای حرکت نخ دندان آزاد میگذارد.)
- راهنما: نخ دندان را به طول یک تا دو اینچ بین انگشتان خود محکم نگه دارید. از انگشتان اشاره برای هدایت نخ دندان بین دندانهای پایینی استفاده کنید.
- نخ دندان را به آرامی و با حرکات زیگزاگ بین دندانها بکشید و مراقب باشید که نخ بین دندانها گیر نکند یا صدای تق تق ندهد. نخ دندان را دور هر دندان بچرخانید. نخ دندان را به آرامی روی سطح دندان و زیر خط لثه به بالا و پایین بلغزانید. هر دندان را با یک قسمت تمیز از نخ دندان کاملاً تمیز کنید.
- شکل “C” ایجاد کنید. نخ دندان را دور دندان بپیچید و با آن شکل C درست کنید. سپس نخ را با دقت از خط لثه به بالای دندان بکشید.
- همینطور که از یک دندان به دندان بعدی میروید ، یک قسمت جدید از نخ دندان را از انگشت یک دست باز کنید و در همین حال نخ استفاده شده را روی انگشت دست دیگر بچرخانید. از انگشت شست خود به عنوان راهنما استفاده کنید.
- هر دو طرف را نخ دندان بکشید. فراموش نکنید که پشت هر دندان را نیز نخ دندان بکشید.
این تکنیک برای هر نوع نخ دندانی که استفاده میکنید، از جمله نخ دندان مومدار، بدون موم، نخ دندان اسفنجی یا نوار دندان، کاربرد دارد. فرقی نمیکند که از دندانهای بالا یا پایین شروع کنید، یا اینکه از جلو یا عقب شروع کنید. فقط مطمئن شوید که تمام دندانهایتان، از جمله پشت آخرین دندان در سمت چپ، راست، بالا و پایین دهانتان را نخ دندان میکشید و نخ دندان کشیدن زیر خط لثه و کنارههای دندانها که با فضاهای خالی دندانها هممرز هستند را فراموش نکنید – ذرات غذا میتوانند در این فضاها نیز گیر کنند.
نخ دندان کشیدن دندانهای عقب
همانطور که هر کسی که مسواک میزند و نخ دندان میکشد میداند، دسترسی به دندانهای عقب و تمیز نگه داشتن آنها سختتر از دندانهای جلویی است. نحوه نخ دندان کشیدن دندانهای عقب به این صورت است:
- نخ دندان را باز کنید . وقتی نوبت به دندانهای عقبی رسید، یک رشته نخ دندان کمی بلندتر میتواند به آسانتر شدن کار کمک کند.
دندانهای عقب با شیارها و برآمدگیهایی طراحی شدهاند که به شما در جویدن غذا کمک میکنند، اما نکته منفی این است که این شیارها و برآمدگیها میتوانند ذرات ریز غذا را نیز جمع کنند که میتواند خطر پوسیدگی و باکتریهای موجود در پلاک را افزایش دهد که به نوبه خود میتواند منجر به بیماری لثه شود .۰۲۶۳۲۵۲۹۷۳۵ – ۰۲۶۳۲۵۲۱۸۹۷
نخ دندان را به آرامی بکشید
تکنیک ضعیف نخ دندان کشیدن میتواند منجر به عوارض شود، و مهم است که کامل و در عین حال ملایم باشد، به خصوص هنگام نخ دندان کشیدن با دستگاه نخ دندان برقی. مطمئن شوید که نحوه استفاده از آن را میدانید.
اگر مطمئن نیستید، همیشه میتوانید از دندانپزشک یا بهداشتکار دهان و دندان خود بخواهید که نحوه صحیح استفاده از نخ دندان را به شما نشان دهد.
تا زمانی که از تکنیک صحیح استفاده کنید، نوع نخ دندانی که استفاده میکنید به سلیقه شخصی شما بستگی دارد. انواع مختلفی برای انتخاب وجود دارد و حتی میتوانید انواع مختلفی را متناسب با نیازهای خود و اعضای خانوادهتان انتخاب کنید. در هر صورت، استفاده از تکنیک صحیح به شما کمک میکند تا ذرات اضافی غذا و پلاکهای جمع شده بین دندانهایتان را از بین ببرید و به بهبود سلامت دهان و دندان خود کمک کنید.
هر چند وقت یکبار از نخ دندان استفاده کنیم؟
تعداد دفعات استفاده از نخ دندان به اندازه نحوه صحیح استفاده از آن مهم است. توصیه میشود حداقل روزی یک بار نخ دندان بکشید تا پلاک، غذا و بقایای به دام افتاده بین دندانها به طور موثر از بین بروند.
جمع بندی
مراقبت صحیح از دندانها با دانستن روش اصولی مسواک زدن و نخ دندان کشیدن آغاز میشود و بیتوجهی به این نکات ساده میتواند در آینده منجر به پوسیدگی، التهاب لثه یا نیاز به ترمیم دندان شود. با دریافت آموزشهای درست و مراجعه به دندانپزشک مجرب، میتوان از بسیاری از مشکلات دهانی پیشگیری کرد.
اگر به دنبال مشاوره تخصصی، آموزشهای کاربردی و ترمیم حرفهای دندانها هستید، وقت را از دست ندهید. همین حالا با مطب دکتر مریم منتظری در عظیمیه کرج تماس بگیرید یا نوبت آنلاین رزرو کنید و یک قدم مهم برای سلامت لبخندتان بردارید.۰۲۶۳۲۵۲۹۷۳۵ – ۰۲۶۳۲۵۲۱۸۹۷
سوالات متداول
نخ دندان قبل از مسواک استفاده شود یا بعد از آن؟
بهتر است قبل از مسواک از نخ دندان استفاده کنید تا پلاکها و مواد غذایی آزاد شده، با مسواک کاملاً پاک شوند.
بهترین زمان مسواک زدن چه موقع است؟
حداقل دو بار در روز، یک بار صبح و یک بار قبل از خواب، بهترین زمانها برای مسواک زدن هستند.
آیا کودکان هم باید نخ دندان بکشند؟
بله، از زمانی که دو دندان در کنار هم در میآیند، استفاده از نخ دندان مخصوص کودکان توصیه میشود.
روش استفاده از نخ دندان کمانی چگونه است؟
نخ را بین دندانها قرار داده، به آرامی حرکت بالا و پایین دهید؛ این نوع نخ برای افراد با مهارت کم یا کودکان بسیار مناسب است.
لمینت دندان از تشکیل جرم جلوگیری میکند؟
لمینت به دلیل سطح صاف و براق، به چسبیدن کمتر جرم و پلاک کمک میکند؛ البته رعایت بهداشت همچنان ضروری است.
چه زمانی به روکش یا آنله نیاز داریم؟
در مواردی که دندان ترکخورده، ضعیف یا به شدت پرشده باشد، استفاده از روکش یا آنله برای محافظت و تقویت آن ضروری است.
میتوان روی دندان کامپوزیت شده مثل بقیه دندانها مسواک زد؟
اما باید با مسواک نرم و حرکات ملایم مسواک زد تا به کامپوزیت آسیب نرسد.